Si te gjesh nje qark te shkurter korenti

Ne kete udhezues do ju tregojme se si te gjesh nje qark te shkurter korenti duke perdorur nje testues (prsh ampermeter/voltmeter/multimeter). Me ndihmen e kesaj paisje ju mund te gjeni dhe zgjidhni nje problem me korentin, qe mund te keni ne shtepine tuaj.

Shumëllojshmëria e madhe e përdorimit të tij të mundshëm, e bën atë paksa komplekse për të kuptuar dhe ditur se si të shfrytëzohet, pasi nevojiten disa nocione themelore të inxhinierisë elektrike. 

Përpara se të fillojmë, theksojme se duhet te beni shume kujdes me korentin dhe se nje voltazh 220V mund te shkaktoj deme te medha, keshtu qe nese nuk keni aspak njohuri mbi elektricitetin, therrisni nje elektricist.

Permbajtja

• Si te perdoresh testuesin/ampermeter/voltmeter/multimeter dixhital
  • Si te gjesh nje qark te shkurter korenti me testues
  • Si te perdoresh testuesin per te pare nese kalon korenti
  • Si te perdoresh testuesin per baterite
• Si te perdoresh testuesin analog

Si te perdoresh testuesin/ampermeter/voltmeter dixhital

Le të fillojmë dhe të shohim se si të përdorim testuesin multimeter dixhital (domethen ate qe mat amperazhin, voltazhin dhe rezistencen), i cili është më i popullarizuari sot dhe që ka zëvendësuar tipin analog me shigjete.

Si te gjesh nje qark te shkurter korenti me testues

Le të fillojmë me rastin më klasik dhe te shikojme se si te gjesh nje qark te shkurter korenti me testues, kur fiken dritat ne shtëpi dhe që automati/salvavita bie/fiket sepse disa pajisje krijojne nje qark të shkurtër. Në këtë rast, nuk është gjithmonë e lehtë të shkosh te gjesh problemin, pasi diçka mund të jetë thyer brenda lavatriçes, frigoriferit apo kushedi çfarë tjetër, në një pozicion të paarritshëm.

Për të hequr shpejt çdo dyshim, testuesi mund të jetë zgjidhja ideale. Në fakt, me këtë mjet, mund të shkoni dhe të provoni vetë nëse ka diçka që po krijon problemin, duke kerkuar defektet.

Multimetri (ose testeri) ka disa funksione të brendshme dhe ato janë matja e tensionit/voltazhit, matja e amperazhit, matja e rezistencës dhe testi i vazhdimësisë. Natyrisht, të tjera mund t’u shtohen këtyre për modele më të avancuara, por baza mbetet ajo e treguar.

Meqenëse matja e tensionit/voltazhit dhe amperazhit janë të thjeshta, atehere kalojmë drejtpërdrejt në matjen e rezistencës dhe testin e vazhdimësisë. Matja e rezistencës (e treguar me simbolin Ω dmth om), përdoret për të testuar se sa është vlera e rezistencës ndërmjet dy pikave.

Nëse marrim një llambë inkandeshente, ajo funksionon me një rezistencë të vendosur ndërmjet fazës dhe neutralit/nulit. Faza është kablloja që mbart 220 V, ndërsa neutrale/nul eshte ajo pa korent. 

Midis këtyre dy gjërave ka një rezistencë, e cila përdor forcën e energjisë elektrike për t’u bërë inkandeshente dhe për të bërë dritë. Tani, nëse në vend të rezistencës do të kishte një tel normal qe do lidhte direkt fazën dhe neutralin/nulin, do të flisnim për një qark të shkurtër, një ngjarje shkatërruese që absolutisht nuk duhet të ndodhë. Faza dhe neutrali/nuli nuk duhet të preken kurrë drejtpërdrejt.

Për këtë ekzistojnë automatet/salvavita, të cilët shërbejnë për të mbrojtur shtëpinë nga ngjarje të rrezikshme. Nëse ndodh një qark i shkurtër, ata fiken dhe ndërpresin korentin në shtëpi. 

Tani te shikojme se si te gjesh nje qark te shkurter korenti me multimeter: baza per kete eshte matja e rezistencës ndërmjet fazës dhe neutralit/nulit. Për ta konfiguruar, merrni testuesin/multimetrin dhe lidhni majen e kuqe në hyrjen e kuqe dhe atë të zezë në të zezën. Nëse keni hyrje të shumta, përdorni atë me fjalën Com së bashku me atë me simbolin Ω/Ohm. Pasi të jetë bërë kjo, vendosni rrotën e përzgjedhësit në një nga opsionet e matjes që mban simbolin Ω dhe më pas lidhni dy majat e testuesit në spinën e pajisjes tuaj. Renditja është e parëndësishme, por sigurohuni që të prekni pjesën metalike të dy virimave te prizes qe ndodhen manjtaz dhe djathtas, jo atë të mesme.

Gjatë operimit, mbajeni spinën larg çdo sipërfaqeje dhe sigurohuni që të mos prekni me duar ose ndonjë gjë tjetër pjesën metalike të majave të testuesit. Kur bëni matjen, ekrani i pajisjes duhet t’ju japë një vlerë shumë të lartë të rezistencës, në rendin e mijëra ose qindra mijëra ohmave. Nëse, nga ana tjetër, rezultati është shumë i ulët, atëherë me siguri keni gjetur qarkun e shkurtër.

Megjithatë, kjo metodë matje nuk është gjithmonë 100% e besueshme pasi mund të ndikohet nga faktorë të jashtëm ose të brendshëm të pajisjes që nuk dihen. Gjithashtu nuk është i zbatueshëm në rastin e pajisjeve shtëpiake komplekse, të aktivizuara nga kontrollet dixhitale ose në çdo rast nga më shumë se një buton të thjeshtë ON/OFF.

Për këtë arsye, për të kontrolluar nëse vërtet keni arritur të gjeni një qark të shkurtër me testuesin, riaktivizoni automatin, por me paisjen qe dyshoni per qark te shkurter, të shkëputur nga rrjeti. Nëse nuk bie automati, e keni gjetur problemin. Nese dëshironi të jeni te sigurt, lidhni paisjen qe mendoni se jep qark te shkurter me prizen dhe ndizni automatin. Nëse bie përsëri, atëherë nuk ka më dyshime. Gjatë operacionit, përgatituni të fikni vetë korentin në rast se pajisja bën diçka të çuditshme, si tym ose shkëndija etj.

Nëse pajisja ka humbje korenti (d.m.th. izolimi ka lëshuar dhe shkarkon rrymë në tokë), mund të matni rezistencën midis vrimes së djathte/manjte te spines (provoni të dyja) dhe asaj qendrore. Përndryshe, përdorni testin e vazhdimësisë, i cili tregohet me simbole të ndryshueshme, por i dallueshëm sepse testuesi ben nje zhurme kur majat e tije preken. Përdoreni këtë funksion për të provuar nëse ka vazhdimësi midis fazës ose neutralit/nulit dhe tokëzimit. Sido që të jetë, vetëm testi që përmenda pak më parë (provoni nëse automati bie) mund t’ju japë sigurinë absolute të prishjes.

Si te perdoresh testuesin per te pare nese kalon korenti

Pasi pame se si te gjesh nje qark te shkurter korenti, le te shikojme tani nëse rryma kalon. Procedura është e ngjashme me ato që janë parë tashmë më lart, por rezultati i dhënë është 100% i sigurt (me kusht që ta keni kryer mirë testin). Metoda është ajo që ju përshkrova në rreshtat e fundit të paragrafit të mëparshëm, domethënë të përdorni testin e vazhdimësisë me zhurmen qe ben multimetri.

Në këtë mënyrë, duke lidhur një maje (për shembull) në fundin e një teli dhe tjetrën në anën tjetër, nëse dëgjoni bip/zhurme do të thotë se kablloja nuk është ndërprerë. Përsëri, kini kujdes që të mos prekni kabllot e provës ose kabllon me gishta ose ndonjë element të jashtëm. Trupi juaj përçon energjinë elektrike, kështu që ju do të dëgjonit bip edhe në rast të një ndërprerjeje të linjës, nese e prekni.

Edhe ne rastin kur kalon rryma 12V, nuk ndryshon asgjë. Testi i vazhdimësisë përdoret për të parë nëse rryma mund të kalojë midis dy pikave, kështu që, pasi të ndizet, nëse keni energji elektrike që hyn, ajo mund të kalojë përmes elementit të testuar. 

Si te perdoresh testuesin per baterite

Për të testuar bateritë ose për të kontrolluar nëse keni hyrje të rrymës (që më pas do të ishte tension), thjesht përdorni voltmetrin që ka me siguri testuesi juaj. Tregohet nga pjesa e numrave të mbyllur nën shkronjën V, e cila tregon volt.

Në rastin e baterive, vendoseni përzgjedhësin në një vlerë V shumë të ulët (pak mbi voltet e baterisë) dhe më pas prekni dy skajet ose tehet e baterisë me dy majat e testuesit. Edhe këtu do t’ju duhet të lidhni kabllot me maja në hyrjet e sakta (nëse keni më shumë se një), duhet të jenë ato të treguara me V dhe Com ne paisje.

Pasi të jetë rregulluar gjithçka, një vlerë e ndryshueshme ne volt duhet të shfaqet në ekran, në varësi të gjendjes së ngarkimit të baterisë tuaj. Nëse, për shembull, bateria është 12 V, atëherë duhet të shfaqet një numër i barabartë ose pak më i lartë për të treguar se është e ngarkuar. Nëse është bosh, do të kthejë çdo numër më të vogël se 12. Bateritë duhet të japin gjithmonë tensionin e tyre nominal sepse, edhe një ndryshim minimal me ulje, mund të jetë i mjaftueshëm për të mos funksionuar instrumenti që perdor baterine.

Nëse dëshironi të shihni nëse vjen korent (term i papërshtatshëm, por që përdoret zakonisht) në prizën e shtëpisë tuaj (për shembull), duhet të vendosni përzgjedhësin e testuesit në një vlerë që është e barabartë ose thjesht mbi 220 V dhe futni majat në dy vrimat manjtaz dhe djathtas te prizës. Ekrani më pas do të duhet të tregojë rreth 220 V (ndryshimet e vogla në tensionet më të larta janë më pak ndikuese). Kini shumë kujdes, nuk duhet te prekni majën metalike me gisht gjatë operacionit.

Si te perdoresh testuesin analog

Tani le te shikojme se si te gjesh nje qark te shkurter korenti me testuesin/multimetrin analog. Ai funksionon saktësisht në të njëjtën mënyrë si ai dixhital, me aftësinë për të matur rezistencat, tensionet, amperët, vazhdimësinë dhe më shumë. Dallimi i vërtetë është në shfaqjen e rezultateve, të treguara me nje shigjete dhe jo në numra. Problemi me këtë lloj instrumenti qëndron në faktin se ato janë më komplekse për t’u lexuar, pasi kanë shkallë vlerash shumë informuese dhe të ndryshme nga modeli në model.

Fatkeqësisht, nuk mund ta di se çfarë paraqitjeje grafike ka, kështu që nuk kam shumë informacion për t’ju dhënë në lidhje me të. Ajo që mund t’ju them është se e njëjta gjë vlen edhe për atë dixhitale, për të kuptuar rezultatet, mund t’ju sugjeroj vetëm të lexoni manualin e udhëzimeve, sepse sigurisht që ka informacionin që kërkoni.